Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie przedstawia poniżej wyjaśnienia Ministerstwa Finansów w zakresie   art. 25aa ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2137 z późn. zm.):

 

„zgodnie z przepisami ustawy z 7 października1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych i zmianami wprowadzonymi ustawą z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw do zadań izb należy udzielanie wyjaśnień na wystąpienia m. in. jednostek samorządu terytorialnego w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych. Izby prowadzą również działalność informacyjną, instruktażową oraz szkoleniową. Mając na uwadze wskazane zadania izb, w wyniku zmian ustawowych wzmocniono współpracę między regionalnymi izbami obrachunkowymi a ministrem właściwym do spraw finansów publicznych poprzez ujęcie jej w ramy prawne.

 

Wprowadzone w ustawie zmiany w głównej mierze mają na celu zapewnienie jednolitości udzielanych wyjaśnień przez izby w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, przez umożliwienie Krajowej Radzie Regionalnych Izb Obrachunkowych, we współpracy i uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, opracowywania wytycznych. Działanie to wpisuje się w ustawowy obowiązek Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych dotyczący ogólnokrajowej koordynacji działań izb w ramach realizowanych przez nie zadań.

 

Art. 25aa ustawy odnosi się do prowadzonej przez izby szeroko rozumianej działalności informacyjnej, instruktażowej oraz szkoleniowej. Przepis ma zastosowanie wyłącznie do wyjaśnień wydawanych przez izby na podstawie art. 13 ust. 11 ustawy. Nie należy go łączyć z działalnością nadzorczą  (stosownie do art. 15 ust. 7 ustawy w ramach tej działalności Członkowie Kolegium RIO są niezwiśli i podlegają wyłącznie ustawom).

 

Zgodnie z literalną wykładnią art. 25aa ustawy Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych może wydawać, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, wytyczne, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

 

Zatem o wydawaniu wytycznych decyduje Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych. Natomiast JST zgodnie z dotychczasowymi przepisami ustawy może wystąpić do właściwej terytorialnie izby o udzielenie wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych.

 

Przepisy, w oparciu o które działają izby obrachunkowe, nie uległy zmianie. Izby działają na podstawie przepisów prawa rangi ustawowej, co oznacza, że wydają rozstrzygnięcia w oparciu o ocenę zgodności z prawem (a nie w oparciu o wytyczne).

 

Jednocześnie należy przypomnieć, że Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych tworzą prezesi izb oraz po jednym reprezentancie wybranym przez kolegia izb. Skoro zatem w KR RIO są reprezentanci wszystkich izb, wydana na podstawie art. 25aa wytyczna winna być wspólną opinią ich wszystkich.

 

Należy zauważyć, że przepis art. 25aa zawiera również możliwość zmiany lub uchylenia wytycznych w przypadku stwierdzenia ich nieprawidłowości, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.”.